Inspectie en keuren

Duikcilinders service: Visuele inspectie en kraaninspectie

Om veilig te kunnen werken en vullen, moeten alle cilinders die gebruikt worden om gassen op te slaan onder hoge druk regelmatig gecontroleerd worden. Dit geldt voor verschillende branches en sporten, waaronder duiken. Bij MP-Diving  bieden wij de volgende services aan:

Visuele inspectie
Jaarlijks wordt aanbevolen om de cilinders inwendig te laten controleren op roest, vocht en olie. Met behulp van een inspectielamp of camera wordt de binnenkant van de cilinder bekeken en beoordeeld. Als er roest, vocht of olie wordt aangetroffen, moet de cilinder worden behandeld. Langdurige blootstelling aan roest kan leiden tot putcorrosie, wat de wand of bodem verzwakt en kan leiden tot afkeuring. Het regelmatig uitvoeren van een visuele inspectie voorkomt dat roest onopgemerkt blijft en de cilinder wordt afgekeurd. Bovendien zorgt het ervoor dat er geen vervuiling is die de werking van de ademautomaat of het ademgas negatief kan beïnvloeden.

Kraaninspectie
Bij een visuele inspectie wordt ook direct de kraan gecontroleerd. Allereerst wordt een Silencer in de kraan gedraaid om het geluid tijdens het weg laten lopen van de lucht te dempen. Vervolgens wordt de kraan losgedraaid en gedemonteerd met behulp van een cilinderkraan demontage tool. De onderdelen worden gereinigd in een ultrasoonbad en de bewegende onderdelen, zoals o-ringen, worden vervangen. Bij de montage wordt ook gecontroleerd of de schroefdraad van de kraan en de cilinder in orde zijn en goed bij elkaar passen. Het gebruik van de verkeerde cilinderkraan op een cilinder kan leiden tot ongelukken. Het komt helaas vaker voor dan gedacht dat schroefdraden op elkaar lijken en verkeerd worden gebruikt.

Hydrostatische keuring
De hydrostatische test is een wettelijk verplichte 5-jaarlijkse keuring waarbij de duikcilinder wordt gevuld met water en op 1,5 keer de werkdruk wordt gebracht. Bijvoorbeeld, een duikcilinder met een werkdruk van 200 bar wordt gevuld tot 300 bar. Hierbij wordt beoordeeld of deze bestand is tegen deze druk.

Als de cilinder de test succesvol doorstaat, krijgt deze een stempel in de hals en is goedgekeurd voor 5 jaar. Bij afkeuring wordt de cilinder onbruikbaar gemaakt.

Een duikcilinder die langer dan 5 jaar niet is gekeurd, mag officieel niet meer worden gevuld. Bij het vullen controleert een duikcentrum of vulstation altijd de keuringsdatum in de cilinderhals.
Daarnaast wordt de cilinder tijdens de hydrostatische keuring ook inwendig geïnspecteerd op vocht, roest en olie.

Het is belangrijk op te merken dat de hydrostatische test niet door MP-Diving zelf wordt uitgevoerd, maar door Lloyd’s Register Stoomwezen, een centrale instantie. MP-Diving verzamelt regelmatig duikcilinders en zorgt ervoor dat ze gekeurd worden bij Lloyd’s Register Stoomwezen.

Behandeling van de cilinders
Als er tijdens een van de keuringen onregelmatigheden worden aangetroffen, moeten de cilinders worden behandeld voordat ze weer veilig kunnen worden gebruikt voor duiken. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk, afhankelijk van het probleem.

Inwendig stralen
Als er roest in de duikcilinder zit, moet deze inwendig worden getrommeld of gestraald. Bij het trommelen wordt de cilinder gevuld met korrels en op een machine gelegd die de fles urenlang laat rond draaien, waardoor de roest loskomt. Bij het inwendig stralen wordt grit (vaak van RVS) met een speciale straalbuis onder luchtdruk aan de binnenkant van de cilinder tegen de wand geblazen. Hierdoor wordt de roest van de wand afgeslagen.

Roest in duikcilinder door vocht
Als een duikcilinder een tijdje helemaal leeg is bewaard, kan er vocht in de cilinder komen. Dit kan onder water gebeuren, maar ook boven water door de luchtvochtigheid. Ook kan er vocht of olie inkomen door een defecte of slecht onderhouden ademluchtcompressor. In al deze gevallen moet de cilinder intern worden gereinigd.
Als er olie of oliedamp wordt aangetroffen, moet er met een speciale ontvetter worden gespoeld. Oliedamp in de cilinder kan tijdens een duik namelijk leiden tot hoofdpijn, misselijkheid en zelfs ongevallen.

Uitwendig stralen en spuiten
Als er roestvorming aan de buitenzijde van de cilinder is ontstaan, kan het zijn dat deze gestraald moet worden en van een nieuwe laklaag moet worden voorzien. Soms gebeurt dit al tijdens een hydrostatische test door het Stoomwezen, omdat de cilinder anders niet kan worden goedgekeurd. In dat geval kunnen er extra kosten in rekening worden gebracht. Bij MP-Diving zien we vaak roestvorming aan de onderzijde van cilinders die een cilindervoet hebben. Daarom kan het soms beter zijn om geen cilindervoeten te gebruiken om je cilinders te beschermen.

Zuurstofservice
Bij het vullen van een duikcilinder met ademgas dat een zuurstofpercentage hoger dan 40% heeft, is het belangrijk dat de cilinder en cilinderkraan ‘zuurstofschoon’ zijn. Dit zorgt ervoor dat deze geschikt zijn voor gebruik met een hoog percentage zuurstof en minimaliseert het risico op zuurstofbrand en zuurstofexplosie.
Voor een zuurstofbrand of zuurstofexplosie in duikapparatuur zijn drie ingrediënten nodig, de zogenaamde ‘branddriehoek’: zuurstof (zuurstofpercentage boven de 40%), brandstof en een ontstekingsbron (warmte). Met zuurstofservice worden vooral de brandstof en ontstekingsbron aangepakt, aangezien zuurstof sowieso aanwezig is.
Bij het gebruik van Nitrox met een zuurstofpercentage lager dan 40% wordt vaak al gebruik gemaakt van 100% zuurstof om de mix te maken in de cilinder. Hierbij stroomt er dus 100% zuurstof door de kraan en in de cilinder, zelfs als de uiteindelijke mix bijvoorbeeld ‘maar’ een zuurstofpercentage van 32% heeft.

Zuurstofservice bestaat uit twee belangrijke aspecten: zuurstof compatibel en zuurstofschoon.

Zuurstof compatibel betekent dat het materiaal geschikt is om te gebruiken met zuurstofpercentages hoger dan 40%. Voorbeelden hiervan zijn Monel, Messing en sommige RVS legeringen. Standaard o-ringen gemaakt van NBR moeten worden vervangen door EPDM of Viton.
Zuurstofschoon betekent dat het materiaal volgens strenge voorschriften is gereinigd en vrij is gemaakt van koolwaterstoffen en siliconenvet, stoffen die als brandstof dienen in de branddriehoek. Dit wordt onder andere gedaan met behulp van een ultrasoonbad gevuld met Blue Gold, een speciale industriële reiniger. Na grondig spoelen met schoon en onthard (heet) water worden de onderdelen droog geblazen met schone olievrije perslucht.

De cilinderkraan wordt vervolgens volgens vastgelegde normen gemonteerd met speciale handschoenen en gereinigd gereedschap. Bij de montage worden de onderdelen ingevet met Christolube, een zuurstof compatibel vet dat ervoor zorgt dat de cilinderkraan soepel kan draaien.
De duikcilinder zelf wordt ook gespoeld met Blue Gold Industrial Cleaner en daarna nagespoeld met heet, schoon en onthard water. De cilinder wordt direct droog geblazen met schone perslucht om roestvorming te voorkomen.

Na het monteren van de cilinderkraan op de duikcilinder wordt het geheel voorzien van een sticker die aangeeft dat de fles zuurstofschoon is gemaakt.

Let op: Een cilinder kan na de zuurstofservice weer direct vervuild raken door verkeerd gebruik of vullen bij een vervuilde compressor, waardoor deze opnieuw gevaarlijk kan worden bij gebruik met hoge zuurstofpercentages. Het is daarom belangrijk om je cilinder alleen te laten vullen bij duikcentra die strikte richtlijnen hanteren voor het onderhoud van de compressor.